Urdhva dandasana - kort samengevat

Urdhva dandasana is een hoofdstand en betekent ‘opwaartse stokhouding’. Deze yogahouding maakt deel uit van de klassieke hoofdstand (salamba sirsasana). De buikspieren krijgen een gedegen training. Echt een yogaoefening om de dag mee te beginnen, want urdhva dandasana geeft u uw energie terug. In de orthodoxe yoga wordt deze houding gebruikt om de chakra’s te stimuleren, met name de voorhoofdchakra (Ajna-chakra) en kruinchakra (Sahasrara-chakra).

Inhoud

* Achtergrond van urdhva dandasana (opwaartse stokhouding)

* Technische aspecten

* Let op het volgende

    * Kruin

* Voordelen

* Therapeutische toepassingen

Achtergrond van urdhva dandasana (opwaartse stokhouding)

Urdhva betekent ‘opwaarts’. Danda wil zeggen ‘staf’ of ‘stok’. Het Sanskriet-woord asana betekent ‘(zit)houding’. Urdhva dandasana is een voorbereidende houding op de klassieke hoofdstand (salamba sirsasana), maar kan ook als een aparte yogahouding worden beoefend.

Technische aspecten

Urdhva dandasana
(opwaartse stokhouding)

Urdhva dandasana is een beginnershouding uit hatha-yoga voor degenen die de klassieke hoofdstand nog niet beheersen. Oefen eventueel met de rug tegen een muur, dat geeft steun en in het begin meer zelfvertrouwen.

1. De eerste fase van deze yogahouding bestaat uit de kruiphouding op een deken of yogamat.
2. Buig vanuit de kruiphouding naar voren en vouw de handen. Leg het achterhoofd in de kom van de handen. Alleen de kruin rust op de vloer. Het lichaamsgewicht rust straks op de kruin en de onderarmen (schouderbreedte), die samen een driehoek vormen.
3. Recht nu de rug tot de romp verticaal op het hoofd staat.
4. Strek de benen. Zorg ervoor dat de voetzolen plat op de vloer rusten en de romp in de verticale stand blijft.
5. Zet u af met de tenen. Het bovenlichaam helt nu iets naar achteren voor de juiste balans. In de beginfase is het dus nuttig om bij een muur te oefenen. U voorkomt daarmee dat u omvalt.
6. Probeer de gestrekte benen horizontaal te houden, in een hoek van negentig graden met het bovenlichaam (zo verticaal mogelijk).
7. Blijf enkele minuten of naargelang uw uithoudingsvermogen in urdhva dandasana. Blijf rustig doorademen.
8. Kom terug in de kruiphouding.
9. Rust uit in savasana (lijkhouding).

Let op het volgende

Voor alle beginners is het belangrijk om bij een muur te oefenen. Later kunt u deze asana midden in de kamer doen en weet u perfect uw balans te behouden. Houd het bekken recht (niet kantelen). Dat geldt ook voor de rug. De onderarmen blijven tijdens de hele oefening op schouderbreedte en vormen met het hoofd een driehoek. Als u last krijgt van bloedstuwing of rug- en nekpijn, dan is dat waarschijnlijk te wijten aan de verkeerde beoefening van urdhva dandasana. Om zeker te zijn is het wellicht beter om in de beginfase onder begeleiding van een yogaleraar te oefenen.

Kruin

Denk eraan dat het lichaamsgewicht alleen op de kruin rust, houd het hoofd dus niet schuin naar voren of naar achteren. Mijd deze yogahouding tijdens de zwangerschap, bij hartproblemen of hoge bloeddruk. Ook bij hoofdpijn, nekklachten en rugpijn is deze oefening niet geschikt.

Voordelen

Volgens de yogahandboeken heeft de rustgevende urdhva dandasana dankzij de ‘omgekeerde zwaartekracht’ een verjongend effect op de hersenen, zoals alle hoofdstanden. Hernieuwde vitaliteit is daar een direct gevolg van, naast een corrigerende uitwerking op het slaappatroon, waardoor chronische vermoeidheid mogelijk tot het verleden behoort. Ook zijn er positieve effecten op de schildklierfunctie, de epifyse en de hypofyse. In kundalini-yoga wordt deze yogaoefening gebruikt om de voorhoofdchakra (Ajna-chakra) en kruinchakra (Sahasrara-chakra) te stimuleren. 

Therapeutische toepassingen

Urdhva dandasana (opwaartse stokhouding) wordt als ondersteunende therapie ingezet bij onder andere de volgende klachten en aandoeningen:

• verslapte buikspieren;
• stress;
• verminderde vitaliteit;
• slapeloosheid;
• slecht geheugen;
• onrust;
• stofwisselingsproblemen;
• chronische vermoeidheid;
• spijsverteringsklachten;
• spierafbraak van biceps en triceps.

Lees verder
> Mukta hasta sirsasana (bevrijdende hoofdstand)
> Salamba sirsasana III (hoofdstand)
> Eka pada viparita dandasana II
> Eka pada galavasana - kort samengevat
> Hatha-yoga - een korte uitleg

Bronvermelding

. 'Light on Yoga', B.K.S. Iyengar, George Allen & Unwin, London

. 'Yoga', Sophy Hoare, Macdonald Educational Ltd.

. Gheranda Samhita, Srisa Chandra Vasu, Ankh-Hermes, Deventer

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: urdhva dandasaa (opwaartse stokhouding); Joseph RENGER, CC BY-SA 3.0 <http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>, via Wikimedia Commons

. Joseph RENGER, CC BY-SA 3.0 <http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>, via Wikimedia Commons