Leven met angina pectoris - 10 tips & adviezen

In de beginfase zal angina pectoris doorgaans alleen bij inspanning en heftige emoties optreden, later ook in rust. De kransslagaderen van het hart krijgen dan te weinig zuurstofrijk bloed aangeboden als gevolg van vernauwingen, veelal door atherosclerose. Ouderen lopen het meeste risico, vooral mannen. Beruchte risicofactoren zijn roken, overgewicht, te vet eten en weinig beweging. Om een dreigend hartinfarct te vermijden is het belangrijk om met angina pectoris-klachten naar de huisarts te gaan en in elk geval de levenswijze aan te passen. Tien tips en adviezen kunnen een zeer positieve invloed hebben om angina pectoris te voorkomen of te minimaliseren.

Inhoud

* Symptomen van angina pectoris

* Oorzaken

* Diagnose

* Behandeling

* Een andere manier van leven - 10 tips & adviezen

    * 1 Overgewicht

    * 2 Roken

    * 3 Koffie

    * 4 Alcohol

    * 5 Voeding

    * 6 Bloeddruk

    * 7 Beweging

    * 8 Stress en psychische spanningen

    * 9 Ken uw grenzen

    * 10 Medicijnen

Symptomen van angina pectoris

Hartkramp (angina pectoris)

Angina pectoris is een medische term en betekent letterlijk ‘pijn op de borst’. De symptomen zijn vaak karakteristiek, zoals:

• beklemmend, drukkend gevoel op de borst;
• uitstralende pijn naar de armen, schouders, soms ook naar de onderkaak en maagstreek;
• de klachten treden op bij inspanning en heftige emoties, later ook in rust;
• vermoeidheid, loomheid, een zwaar gevoel in de benen;
• benauwd, kortademig;
• duizelig;
• angst.

Oorzaken

Bij pijn op de borst, waarbij het hart de oorzaak is, kunnen de kransslagaderen de hartspier onvoldoende van zuurstofrijk bloed voorzien. Er ontstaat dan hartkramp bij inspanning en later ook in rust. Onderliggende aandoeningen van angina pectoris zijn onder meer atriumfibrilleren en een te snelle schildklierwerking, maar de klachten treden ook vaak op voor, tijdens en na een hartinfarct. Een vergroot hart kan een andere oorzaak zijn, zoals ook hartfalen (decompensatio cordis). Quasi angineuze hartklachten zijn onder andere spijsverteringsproblemen, zoals brandend maagzuur (reflux).

Diagnose

De huisarts zal klachten die op angina pectoris duiden altijd zeer serieus nemen en onderzoeken waar de verschijnselen vandaan komen. Ligt de oorzaak in het hart of elders, zoals een reflux van de slokdarm. Het cholesterol wordt geprikt - naast veel andere bloedwaarden - de bloeddruk gemeten en een ecg gemaakt. Afhankelijk van de anamnese wordt u eventueel doorgestuurd naar de cardioloog, die onder andere een inspannings-ecg laat doen, mogelijk ook een coronair angiografie of een MRI, en een echo van het hart. Na deze onderzoeken zal de arts doorgaans een goed beeld hebben van de oorzaak van angina pectoris.

Behandeling

Ecg (elektrocardiogram
ofwel een hartfilmpje)

Bij lichte klachten schrijft de cardioloog dikwijls cardioaspirine (soort bloedverdunner) voor en een middel dat de kransslagaderen verwijdt, zodat het hart meer zuurstofrijk bloed krijgt aangevoerd. Mogelijk is dat een snelwerkend nitraat in de vorm van een spray of een tabletje onder de tong. In sommige gevallen krijgt u een bètablokker zodat het hart rustiger klopt en zuurstofbehoefte van het hart vermindert. Naast een cholesterolverlager als deze waarden met een dieet niet lager worden. Bij verergering van de klachten, of als de ernst van angina pectoris dermate groot wordt dat er sprake is van een dreigend hartinfarct, zal men besluiten tot operatief ingrijpen, zoals een bypassoperatie of het plaatsen van een stent.

Een andere manier van leven - 10 tips & adviezen

Bij een lichte angina pectoris als gevolg van coronair lijden is de prognose goed indien de adviezen van de cardioloog worden opgevolgd en de leefwijze is aangepast. Na de behandeling zullen de klachten doorgaans wegblijven, of er zijn alleen beperkingen bij inspanning en emoties. Hoe de uitslag ook is, licht of ernstig, erna zal men hoe dan ook zelf drastisch moeten ingrijpen in de leefwijze, hoewel dat eigenlijk al gebeurd zou moeten zijn voordat de klachten optraden. Hieronder volgen 10 tips & adviezen aangaande maatregelen die u zelf kunt nemen om de invloed van angina pectoris op uw leven te verkleinen:

1 Overgewicht

Zorg voor de ideale BMI (Body Mass Index), ofwel een gewicht dat in de juiste verhouding staat tot uw lengte. Slank af als u te zwaar bent. Het zal uw conditie ten goede komen. In veel gevallen is afslanken het enige wat nodig is om - wat angina pectoris betreft - klachtenvrij te worden. Het hart hoeft dan immers minder hard te werken. Doe dat eventueel in samenspraak met de diëtiste. Eet minder vet en minder zoet. Deze negatieve factoren vergroten het risico op angina pectoris-klachten. Drink voldoende water en eet gevarieerd.

2 Roken

Stop met roken, ook al kost het wellicht veel moeite. Naast overgewicht is stoppen met roken een van de belangrijkste preventieve maatregelen tegen angina pectoris. Daarnaast veroorzaakt roken een reeks andere aandoeningen, zoals COPD en longkanker. 

3 Koffie

Bloeddruk opnemen

Kies vanaf nu voor cafeïnevrije koffie. Vaak merkt u het verschil niet. Drink anders niet meer dan twee koppen koffie per dag.

4 Alcohol 

Matig uw alcoholgebruik, of stop ermee en drink alleen alcoholvrij als u graag een biertje drinkt. Dat geldt zeker als u hartmedicijnen slikt, zoals een bètablokker, aspirine of een andere bloedverdunner. Minder alcohol lijkt een gunstige werking te hebben op  bloedvatvernauwing. Daarentegen heeft veel alcohol een averechtse werking.

5 Voeding

Kies voor vezelrijke voeding en voorkom daarmee obstipatie. Eet voldoende verse groenten. Probeer te minderen met vlees en zuivelproducten, die relatief veel cholesterol en verzadigde vetzuren bevatten. Te veel zout en zoet zijn taboe. Zet het zoutvaatje dus niet meer op tafel voor het grijpen. Mijd zoete drankjes en let op uw gewicht. Eet gezond en gevarieerd.

6 Bloeddruk

Controle van de bloeddruk is eveneens heel belangrijk bij angina pectoris-klachten. Een kleine bloeddrukverhoging heeft al invloed op de belasting van het hart. Bij elk bezoek aan de huisarts zal hij uw bloeddruk controleren. Schaf zelf een bloeddrukmeter aan en controleer periodiek, bijvoorbeeld elke week. Indien de bloeddruk structureel te hoog is, zal er beslist iets aan gedaan moeten worden.

 

7 Beweging

Tai chi

Het heeft geen zin om de bewegingsinspanning zodanig op te voeren dat u er een aanval van angina pectoris door krijgt. Beweeg voldoende binnen de beperkingen van de kwaal. Spitten in de tuin zal bijvoorbeeld moeilijk worden, maar ga (elektrisch) fietsen, zwemmen, wandelen. Deze activiteiten verbeteren de conditie, u slankt ervan af en u zult zich een stuk beter voelen. Luister altijd naar uw lichaam, forceer uzelf niet. Doe aan duursport zonder dat u kortademig wordt. Beoefen fysiek zware sporten alleen in overleg met uw huisarts of cardioloog. Yoga en tai chi verhogen eveneens de conditie en zijn bovendien ontspannend.

8 Stress en psychische spanningen

Mijd stress, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Doe aan yoga en tai chi als dat u ligt. Voldoende beweging in het algemeen is zonder meer goed tegen stress. Houd een rustiger tempo aan op het werk, als dat al mogelijk is. Grote inspanning en heftige emoties zijn vaak uitlokkende factoren op uw hartklachten. Probeer in uw situatie, samen met uw eventuele partner, uit te zoeken hoe u stressvolle situaties het beste kunt vermijden, zowel privé als op het werk.

9 Ken uw grenzen

Medicijnen innemen

Wees u ervan bewust wat u kunt doen aan beweging zonder dat u een aanval van angina pectoris krijgt. Het voordeel daarvan is dat u een verslechtering van uw toestand sneller herkend. U verkent met andere woorden uw grenzen. Als in uw dagelijks leven, zowel privé als op het werk, het klachtenpatroon verandert, zoals een uitstralende pijn, maar ook een verandering in de felheid en duur van de angina pectoris-aanval, is het zaak dat u uw huisarts of cardioloog daarvan op de hoogte brengt. Het kan wijzen op een verslechtering van uw toestand en dat de behandeling een andere wending moet krijgen.

10 Medicijnen

Zorg ervoor dat u uw medicijnen trouw inneemt, zoals de bètablokker en eventuele cholesterolverlagers. Slik ze ook op de voorgeschreven tijden, wat met name geldt voor de bloedverdunners waaronder aspirine en mogelijk edoxaban (Lixiana). Stop nooit op eigen houtje met de voorgeschreven medicijnen, bijvoorbeeld als u (vaak ten onrechte) denkt dat u van de kwaal af bent omdat u klachtenvrij bent geworden. Minder eventueel in samenspraak met de huisarts of cardioloog.

Lees verder
> Angina pectoris vaak voorbode van hartinfarct
> Lage bloeddruk (hypotensie) - niet altijd onschuldig
> Hoesten - wanneer verwijst de huisarts u door
> Eerste bezoek aan de huisarts - anamnese en onderzoek
> Brandend maagzuur (reflux) - oorzaken, symptomen en behandeling

Bronvermelding

. Inwendige geneeskunde, 'Ziekten van hart en bloedvaten', M.W. Jongsma, Spruyt & Van Mantgem, Leiden

. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/angina-pectoris

. Codex Medicus, 'Hart- en vaatziekten,' E. Eyskens, Elsevier Amsterdam

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: angina pectoris (hartkramp); Ian Furst, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

. Pexels, CC0, via Wikimedia Commons. 

. Created by Agateller (Anthony Atkielski), converted to svg by atom., Public domain, via Wikimedia Commons

. Schekinov Alexey Victorovich, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

.  Public domain, via Wikimedia Commons

. JESHOOTS.com, CC0, via Wikimedia Commons