Zwarte kraai (Corvus corone) - een sluwe alleseter

Zwarte kraaien zijn aaseters bij uitstek. Deze grote kraaiensoort biedt in steden en dorpen dan ook een vertrouwde aanblik, van de vluchtstrook op de snelweg tot het schoolplein en de akkers. Niettemin gaat zijn voorkeur uit naar (half)open landschappen. Deze sluwe alleseter heeft een fenomenaal aanpassingsvermogen. Bang is de zwarte kraai niet. Hij staat eerder bekend als brutaal. Zelfs in groepjes ravotten met de wolven doet de zwarte kraai graag. Deze kraaiensoort komt in heel Europa en Azië voor. Net als de ekster heeft ook de zwarte kraai het op de nesten van andere vogels voorzien, zowel wat betreft de eieren als de jonge vogeltjes.

Inhoud

* Taxonomische indeling van de zwarte kraai (Corvus corone)

* Uiterlijke kenmerken

    * Kleur

    * Afmetingen

    * Poten

    * Vlucht

    * Roep

    * Legsel

* Leefwijze

* De zwarte kraai is slim

* Voedsel

    * Kraaien verstoppen hun voedsel

* Voortplanting

    * Broedtijd

* Verspreiding

* Belangrijke kenmerken van de zwarte kraai (Corvus corone)

Taxonomische indeling van de zwarte kraai (Corvus corone)

Zwarte kraai (Corvus corone)

De zwarte kraai behoort tot de klasse van de Aves (vogels), de orde van de Passeriformes (zangvogels), de familie van de Corvidae (kraaien), het geslacht Corvus en de soort Corvus corone. De zwarte kraai is een standvogel, komt algemeen voor en behoort tot de grotere kraaiensoorten.

Uiterlijke kenmerken

De zwarte kraai is zo zwart als de nacht, wat hem een nogal sinister imago heeft gegeven. Zijn poten en snavel zien er stevig en sterk uit. De zwarte kraai is kleiner dan de raaf, maar groter dan de kauw. Zijn roep is krassend en laag.

Kleur

Bij sommige zwarte kraaien heeft het intens zwarte verenkleed een groenige glans. De incidentele witte veren zijn meestal te wijten aan een slechte conditie en als de voeding te wensen overlaat. Ook erfelijke factoren spelen een rol. De snavel van de zwarte kraai is eveneens gitzwart.

Afmetingen

De zwarte kraai is ongeveer 50 cm lang en weegt tot ca. 600 gram. Deze kraai is kleiner dan de raaf, groter dan de kauw en ongeveer even groot als de roek. Al deze soorten behoren tot dezelfde kraaienfamilie.

Poten

Met zijn krachtige klauwen kan hij het voedsel - levende prooi of aas - stevig vastgrijpen en met zijn snavel in stukken scheuren.

Vlucht

Zwarte kraai (Corvus corone)

Karakteristiek zijn de trage vleugelslag en gespreide vleugeltips.

Roep

De opvallendste roep van de zwarte kraai is krassend en laag, lijkend op ‘kraah’. Niettemin maakt hij veel andere geluiden.

Legsel

De zwarte kraai broedt slechts een keer per jaar. Het legsel bestaat uit twee tot zes eieren die lichtgroen zijn met donkere spikkels. De jongen komen in minder dan drie weken uit.

Leefwijze

De zwarte kraai vertoeft het liefst in (half)open landschappen. Niettemin is hij overal te vinden, van moerassen tot heuvel- en bosgebieden, maar ook in halfwoestijnen en kuststreken. Dichtbegroeid landschap heeft niet zijn voorkeur. Dankzij zijn enorme aanpassingsvermogen mag men hem een cultuurvolger noemen, dicht bij de mens. Hij zoekt zowel op vluchtstroken als op akkers,  (school)pleinen, tuinen, parken en zelfs in achtertuintjes of er iets van zijn gading te vinden is.

 

De zwarte kraai is slim

Algemeen bekend is dat zwarte kraaien ook nestrovers zijn. Ze weten dat andere vogels opvliegen en hun nesten onbeschermd achterlaten zodra er mensen in de buurt komen. De slimme zwarte kraai maakt daar handig gebruik van. Schelpen van mosselen laten ze op een harde ondergrond vallen om de schaal te breken. Zwarte kraaien leven vaak in groepen, althans buiten het broedseizoen, maar zijn in wezen meer solitair dan bijvoorbeeld de kauw en de roek.

Voedsel

Zwarte kraai (Corvus corone)

De zwarte kraai heeft zo’n uitgebreid en gevarieerd menu dat een opsomming bijna geen doen is. De kraai komt dus zelden iets tekort, er is altijd wel iets wat hij lust. Het is in de ruimste zin van het woord een alleseter, van insecten en spinnen tot eieren, jonge vogels, hagedissen, kikkers, kuikens, gewonde en dode vogels en (zoog)dieren, knaagdieren, zaden, noten, doodgereden kadavers en gestrande vissen. De lijst is schier eindeloos. Tijdens veldwaarnemingen werd duidelijk dat de zwarte kraai ook jaagt op vogels tijdens de vlucht, waaronder de houtduif en spreeuw, waarna ze op de grond worden doodgepikt en verscheurd.

Kraaien verstoppen hun voedsel

In de meeste gevallen zoekt de zwarte kraai zijn voedsel op de grond, veelal aas. Met zijn parmantige, zelfbewuste tred pikt hij her en der het voer op. Hij draait daarbij stenen en aardkluiten om, zelfs wrikt hij de losse bast van bomen weg om aan insecten en spinnen te komen. Soms wrijft de zwarte kraai grote stukken aas over de grond om ze kleiner te maken. Zwarte kraaien verstoppen hun voedsel als er veel over is. De kraai komt er ook voor terug en weet precies waar hij het voer heeft achtergelaten.

Voortplanting

Kraaien nestelen graag in hoge bomen. Alleen als die broedplaatsen niet voorhanden zijn, nemen ze genoegen met bijvoorbeeld hoog struikgewas en zelfs zend- en hoogspanningsmasten. Hun nest bestaat uit in elkaar gevlochten takken en twijgen, opgevuld met modder en bekleed met zacht materiaal, zoals veertjes, schapenwol en zelfs papier. Overigens worden oude kraaiennesten graag gebruikt door roofvogels.

Broedtijd

De zwarte kraai nestelt niet in kolonies, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de kauw. In de broedtijd sleept het mannetje voedsel aan. Als de eieren na ongeveer drie weken zijn uitgekomen, gaan zowel het mannetje als het vrouwtje op rooftocht. De broedtijd is van maart tot juni. Nestverlaters worden nog vier tot vijf weken bijgevoerd en blijven nog ongeveer een jaar in de buurt van het territorium van hun ouders.

Verspreiding

Zwarte kraai (Corvus corone)

De zwarte kraai (Corvus corone) komt in heel Europa en Azië voor. De soort is niet bedreigd. Buiten West- en Zuidwest-Europa lijkt de zwarte kraai langzaam plaats te maken voor de bonte kraai.

Belangrijke kenmerken van de zwarte kraai (Corvus corone)

• Lengte: ca. 50 cm.
• Gewicht: ca. 600 gram.
• Geslachtsrijp: na twee jaar.
• Broedtijd: maart - juni.
• Broedduur: ca. 2,5 week.
• Legsel: 2 tot 6 eieren, licht tot blauwgroen, donker gespikkeld.
• Nestverblijf: ca 1 maand
• Voedsel: alleseter.
• Gedrag: in paartjes of kleine groepen, territoriaal, ook solitaire kenmerken.
• Levensverwachting: ca. 10 jaar.
• Verwante soorten: roek (Corvus frugilegus), raaf (Corvus corax), kauw (Corvus monedula). De bonte kraai (Corvus cornix) is een ondersoort van de zwarte kraai.

Lees verder
> De kauw (Corvus monedula) - een luidruchtige verzamelaar
> De raaf (Corvus corax) - een meesterlijke luchtacrobaat
> De roek - een lawaaiige kolonievogel
> Waarom zingen vogels zo verschillend?
> Alpenkraai - leefwijze, voortplanting en verspreiding

Bronvermelding

. https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/zwarte-kraai

. https://www.vivara.nl/vogels/zwarte-kraai

. https://stats.sovon.nl/stats/soort/15671

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Zwarte kraai (Corvus corone); Acabashi, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

. Marie-Lan Taÿ Pamart, CC BY 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/4.0>, via Wikimedia Commons

. Danrok, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

. Marie-Lan Taÿ Pamart, CC BY 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/4.0>, via Wikimedia Commons

. Marie-Lan Taÿ Pamart, CC BY 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/4.0>, via Wikimedia Commons