Meditatieproblemen oplossen - enkele tips

Wie met mediteren begint, zal het snel merken: tal van gedachten en andere afleidingsmanoeuvres van het innerlijk zitten eenpuntige concentratie en daaruit voortvloeiend de echte meditatie danig in de weg. Ook andere problemen kunnen zich aandienen, zoals een toegenomen rusteloosheid. Men zal hoogstwaarschijnlijk ook merken dat het verdringen van storende gedachten tijdens de meditatie er alleen maar voor zorgt dat ze in groteren getale terugkomen om uw meditatiesessie zuur te maken. Geduld en toegewijd blijven oefenen is het devies. Uiteindelijk zal men dan momenten of korte perioden van echte meditatie leren kennen. Perioden die steeds langer worden.

Inhoud

* Doel van meditatie

    * 'Ik ben dat en dat ben ik'

* Problemen tijdens de meditatie - enkele tips

    * Rusteloosheid

    * Dring storende gedachten niet terug

    * Andere moeilijkheden

Doel van meditatie

De Yoga-Sutras van Patanjali is het standaardwerk van yoga. Het vormt de essentie van alle vormen van yoga, bestaande uit acht stappen met als een van de belangrijkste doelen om tot meditatie te komen. Als het wiel van de meditatie eenmaal gestaag draait, heeft men geleerd de aandacht eenpuntig te richten. Meditatie is volgehouden, gerichte concentratie zonder dat de aandacht verslapt en waarbij men gedurende lange tijd in een meditatiehouding kan zitten, zoals padmasana (lotushouding), siddhasana (voltooide houding) of simpelweg met een rechte rug in een stoel met rugleuning.

‘Ik ben dat en dat ben ik’

Uiteindelijk ervaart men tijdens diepe meditatie het yogische begrip ‘Tat Tvam Asi’, ofwel ‘Ik ben dat en dat ben ik’. Men beleeft dan een krachtig eenheidsgevoel met het innerlijk. Het gaat gepaard met mededogen met al wat leeft en alles om u heen, mede omdat men zich na de meditatie in het dagelijks leven steeds meer realiseert dat de omgeving een spiegelbeeld wordt van hetgeen zich in het innerlijk afspeelt. U bevindt zich dan in een spiritueel bewustwordingsproces naarmate u langer mediteert. Het komt dan al dicht bij wat in de christelijke mystiek ‘unio mystica’ wordt genoemd.

Problemen tijdens de meditatie - enkele tips

In de meeste gevallen zal degene die mediteert een lange weg moeten afleggen, misschien wel een heel leven lang. Want de geest is halsstarrig en wispelturig. Welke meditatiemethode men ook kiest, moeilijkheden zullen zich ongetwijfeld voordoen. Maar de doorbraak in meditatie kan ook ogenblikkelijk optreden, ook bekend als satori in de zenmeditatie, ofwel de ogenblikkelijke zelfrealisatie. Niettemin is de weg van meditatie meestal steil en lang. Hieronder volgen enkele tips voor het tackelen van enkele belangrijke meditatieproblemen. Ze kunnen de lange weg van het meditatieproces verkorten.

Rusteloosheid

Zitten in een meditatiehouding is een van de eerste vereisten. Probeer tot een kwartier in een voor u comfortabele meditatiehouding te volharden. Het doel is om ervoor te zorgen dat u niet steeds door het lichaam uit de concentratie wordt gehaald. Wie begint met mediteren, zal merken dat alleen al de poging tot concentratie de denkwereld zeer rusteloos maakt. Het is een soort actie-reactie, een natuurkundig principe. Door de druk die op het denken wordt uitgeoefend, ontstaat er een corresponderende reactie of tegenreactie, alsof allerlei gedachten dan nog heftiger het innerlijk willen binnendringen. Bewustwording van dat proces is belangrijk. Geef toe aan de bewegingen van het denken, laat de gedachten komen en gaan, observeer ze, bestudeer ze. Het is een observatieproces dat van groot belang is.

 

Dring storende gedachten niet terug

Meditatie vereist geduld. Dat is vooral van belang voor degenen die ermee beginnen. Menigeen is ermee gestopt, juist vanwege die rusteloze gedachtetrein. Deze gedachtewereld wordt wel eens vergeleken met aapjes die van tak naar tak springen, terwijl men wil dat ze allemaal keurig naast elkaar gaan zitten en blijven zitten. Gebruik met andere woorden niet de wilskracht om binnendringende gedachten te verjagen. Het effect kon wel eens zijn dat u er nog onrustiger van wordt. Beter en veel belangrijker is het om storende gedachten of invloeden die de eenheid tussen de mediterende en het subject van meditatie - ongeacht of het een voorwerp, een kaarsvlam, een mantra of bijvoorbeeld de ademhaling is - niet met ‘geweld’ uit uw innerlijk te verjagen. Het is namelijk onbegonnen werk. Schenk geen aandacht aan ze, negeer ze, laat ze komen en gaan, want ze verdwijnen vanzelf weer. Onderwijl richt u zich telkens opnieuw op het subject van meditatie.

Geduld

Heb geduld, voor de meeste mensen eindeloos geduld, want het voorgaande is een moeilijke fase. Als u het geduld kunt opbrengen om te wachten en telkens met zachte hand de aandacht terughaalt wanneer ze wegglipt, zult u op zeker moment merken dat de momenten en perioden - van enkele seconden tot minuten - steeds langer worden tot de eenpuntige, volgehouden concentratie, ofwel meditatie, een feit is en u zelfs kunt mediteren in een onrustige omgeving. Zelfs als er een vliegtuig over komt, kinderen roepen en spelen, en er in de omgeving bouwvakkers aan het werk zijn. Ook zult u merken dat u zich in het dagelijks leven, thuis of op het werk, steeds beter kunt concentreren.

Andere moeilijkheden

Een ‘slechte’ meditatiehouding is daar een van. U hoeft niet per se in de lotushouding te kunnen zitten om te leren mediteren. Zittend in een stoel, met een rechte rug tegen de rugleuning kan ook. Leg de handen in uw schoot, linkerhand in de handpalm van de rechterhand, de topjes van de duimen tegen elkaar aan. Plaats de voeten naast elkaar, de onderbenen loodrecht boven de vloer, en kruis de enkels vervolgens. Liggend mediteren wordt niet aanbevolen, omdat u dan de neiging hebt om in slaap te vallen. Ongeduld en ergernis over het uitblijven van ‘resultaten’ is een ander probleem dat zich kan voordoen. Zeker als er andere klachten bijkomen, zoals hoofdpijn, maar bijvoorbeeld ook slapeloosheid en prikkelbaarheid. Het zijn tekenen dat u de duur van de meditatie moet bekorten.

Lees verder
> De juiste meditatiehouding kiezen
> Vier gemakkelijke meditatiehoudingen
> Tadasana (berghouding) - drie varianten
> Hatha-yoga - een korte uitleg
> Staande yogahoudingen voor een goede conditie

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Ochtend;Vanita03, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

. Moyan Brenn from Italy, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons

. Dietmar Rabich / Wikimedia Commons / “Dülmen, Umland, Sonnenaufgang -- 2012 -- 8069” / CC BY-SA 4.0