Coyote - de prairiewolf van Noord-Amerika

De coyote (Canis latrans) is voor velen sterk verweven met de ‘roadrunner’ (renkoekoek) uit de tekenfilmserie van Looney Tunes. Prairiewolf Wile E. Coyote die verwoed op de renkoekoek jaagt, maar er nooit in slaagt om hem te verschalken doordat de ‘roadrunner’ hem steeds te snel af is. Daarnaast is de coyote een van de sterkst tot de verbeelding sprekende symbolen van het Noord-Amerikaanse Westen geworden. Symboliek genoeg dus. De coyote lijkt enigszins op de wolf. Ook zijn leefwijze is vrijwel identiek, zoals jagen in een sterk samenwerkingsverband.

Inhoud

* Taxonomische indeling van de coyote (Canis latrans)

    * Huilende coyote

* Leefwijze

    * Uiterlijk verschil met de wolf

    * Territoriaal

* Voedsel en jacht

* Voortplanting

* Belangrijke kenmerken van de coyote (Canis latrans)

* Verspreiding en bescherming

 

Taxonomische indeling van de coyote (Canis latrans)

De coyote behoort tot het rijk van de Animalia (dieren), de stam van de Chordata (chordadieren), de klasse van de Mammalia (zoogdieren), de orde van de Carnivora (roofdieren), de familie van de Canidae (hondachtigen), het geslacht Canis en de soort Canis latrans. Deze hondachtige is nauw verwant aan de wolf (Canis Lupus). De coyote wordt ook wel prairiewolf of huilhond genoemd. De naam coyote is afgeleid van de Azteekse benaming ‘coyotl’.

Huilende coyote

Springende coyote
(Canis latrans)

In veel westerns is de coyote te horen als de eenzame ‘wolf’ die soms tergend melancholiek tegen de maan huilt. Niet alleen deze typische, hoge jammerschreeuw is karakteristiek. De coyote kent meer dan tien andere geluiden om te communiceren met soortgenoten. Coyotes waarvan de ogen glinsteren in het licht van het kampvuur, maar die zelden of nooit dichterbij durven te komen om iets te kunnen verschalken. En wie kent de grappige tekenfilmserie van Looney Tunes niet waarin prairiewolf Wile E. Coyote telkens vergeefs op de renkoekoek ‘roadrunner’ jaagt. De coyote is in principe solitair, maar jaagt in veel gevallen in roedels, net als de wolf.

Leefwijze

Tijdens de kolonisatie van het Westen van Noord-Amerika werd de wolf in grote delen van het land uitgeroeid en was hij een concurrent van de coyote. Daarnaast vond er grootschalige kap van de bossen plaats, want er was in de kolonisatietijd een enorme vraag naar hout. Ook hierdoor kon de coyote zich snel verspreiden, aangezien deze hondachtige vooral van open graslanden (prairies) en licht beboste gebieden houdt. Niettemin werd er veel op gejaagd vanwege de mooie pels en het feit dat ook schapen op zijn menu staan. Pelsjagers en schapenhoeders waren dan ook enkele van zijn meest geduchte vijanden. Tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd er grootschalig op gejaagd en moesten jaarlijks zo’n 100.000 coyotes eraan geloven. De pels van de coyote was altijd al zeer gewild en is dat nog steeds. In veel staten, waaronder Wyoming, worden soms wedstrijden georganiseerd om zoveel mogelijk coyotes te doden. Niettemin is de coyote ook nuttig voor de mens, omdat hij veel knaagdieren (muizen, ratten) opspoort en verorbert. Onder andere de poema en de wolf zijn natuurlijke vijanden van de coyote.

Uiterlijk verschil met de wolf

De coyote wordt nogal eens verward met de wolf. De prairiewolf is echter nog geen meter lang en weegt tussen de 15 en 20 kilo. Hij is dus kleiner en lichter dan de wolf. Daarnaast heeft de coyote een smallere neusrug en spitsere oren. Ook de vacht van de coyote is doorgaans bruingeel. De pels van de wolf is grijzer en gevarieerder in kleurschakeringen.

Territoriaal

Coyote in hoog gras
(Canis latrans)

Karakteristiek is dat de coyote in zijn primaire leefgebied zeer territoriaal is en zijn gebied markeert met urine en het soms angstaanjagende gehuil. In minder favoriete gebieden leidt de coyote een nomadisch, ‘eenzaam’ bestaan dat zo symbolisch is geworden voor het Amerikaanse Westen. In bergachtige gebieden zoekt de coyote het vaak hogerop en keert ’s winters terug naar de lagergelegen streken.

Voedsel en jacht

Overdag zal men de coyote niet vaak te zien krijgen. Hij jaagt vooral ’s nachts, heeft een groot aanpassingsvermogen en eet vrijwel uitsluitend vlees en soms ook aas. Het prooimenu van deze carnivoor is zeer groot, van konijnen en hazen tot alle mogelijke andere knaagdieren (muizen, eekhoorns, enz.) en aas. Ook slangen en insecten, en zelfs vissen en kikkers vindt hij niet te min. Hij beloert zijn prooi en bespringt ze vervolgens. Voor de grote prooien, zoals elanden en herten en schapen, roept hij vaak de hulp in van soortgenoten. Zo’n jachtroedel bestaat doorgaans uit vijf tot zes coyotes. De jachttechniek lijkt op die van de wolf, waarbij een prooidier wordt uitgekozen en afgescheiden van de groep, in paniek gebracht, vervolgens uitgeput en daarna overrompeld en verschalkt.

Voortplanting

Coyotepaartjes blijven een leven lang aan elkaar verknocht. De levensverwachting is echter laag, waardoor zich wisselende paartjes vormen. De paringsbereidheid van het vrouwtje is ongeveer tien dagen. Het nest bevindt zich op een verborgen plek, afhankelijk van het landschap. Soms graven ze een nesthol of ze nemen het hol van een vos of een das over. Ook is bekend dat ze in kleine grotten en rotsspleten nestelen, maar het vrouwtje kan ook kiezen voor licht struikgewas. De draagtijd is ongeveer twee maanden, waarna de jongen zeven tot acht weken worden gezoogd. Na drie weken krijgen ze echter al vast voedsel aangeboden, prooi die de ouders aanslepen. Na negen maanden zijn de jongen groot. De meeste coyotes zijn al na een jaar geslachtsrijp. Om een eigen territorium te bemachtigen, leiden ze een nomadisch bestaan over grote afstanden van het nest. Soms jaagt de familie nog een tijdje in roedelverband.

Belangrijke kenmerken van de coyote (Canis latrans)

• Lengte: 75 tot 100 cm (kop-romp), staart 30-40 cm.
• Schoft: 45-55 cm.
• Gewicht: 15-20 kilo.
• Geslachtsrijp: 1 jaar.
• Paartijd: januari-maart.
• Draagtijd: ca. 65 dagen.
• Worp: 5 tot 10 welpen.
• Gedrag: solitair nachtdier in bepaalde levensfasen, vaak ook een sociale jager (roedels).
• Voedsel: knaagdieren, slangen, insecten, vissen, kikkers, salamanders en grote prooien, zoals schapen, elanden en herten.
• Levensverwachting: 14 jaar, meestal niet ouder dan 4-5 jaar.
• Verwante soorten: o.a. de wolf (Canis lupus).

Verspreiding en bescherming

Coyote (Canis latrans)

Toen de Europese kolonisten het Noord-Amerikaanse Westen veroverden, werd het leefgebied van veel roofdieren, zoals de coyote, de wolf en de beer, sterk ingeperkt. Mede doordat er fanatiek op werd gejaagd. De coyote heeft daar, ondanks de jacht op hem, zijn voordeel mee weten te doen en zijn verspreidingsgebied vergroot van diep in Canada en Alaska tot ver zuidelijk in Costa Rica en de kuststreken in het oosten. De coyote komt nergens anders voor dan op het Noord-Amerikaans continent. Inmiddels is de coyote in veel staten beschermd, hoewel er nog op gejaagd wordt. De bedreiging van de soort is mede het gevolg van de vermenging met de inheemse rode wolf (timberwolf), ofwel Amerikaanse wolf (Canis lupus lycaon), en tamme honden. De coyotes uit de laatstgenoemde kruising worden ‘coydogs’ genoemd.

Lees verder
> Karakteristieke kenmerken van zoogdieren
> De hazelmuis - acrobaat onder de muizen
> De mol - een plaaggeest van tuiniers
> De onuitroeibare bruine rat
> Eenvoudige indeling van het dierenrijk

Bronvermelding

. https://www.bontvoordieren.nl/educatie/coyotes/

. https://nl.wikipedia.org/wiki/Coyote

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: prairiewolf (Canis latrans); Christina Butler from Georgia, United States, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons

. Yifei He, CC BY-SA 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0>, via Wikimedia Commons

. Alan Vernon, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons

. Franco Folini, CC BY-SA 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0>, via Wikimedia Commons

Ziekte van Tay-Sachs - een fatale kinderziekte

De ziekte van Tay-Sachs is een erfelijke stofwisselingsziekte, waarbij schadelijke chemische stoffen zich ophopen ofwel cumuleren in met name de hersenen. Deze chemische stoffen bestaan uit bepaalde vetten, de GM2-ganggliosiden. Deze zeer zeldzame ziekte komt bij 1 op de bijna 350.000 kinderen voor. Aan de basis van deze kinderziekte staat een gebrek aan een bepaald enzym. De aandoening bestaat uit drie vormen. De infantiele vorm is uiteindelijk dodelijk. Deze kinderen worden doorgaans niet ouder dan 4 jaar met symptomen als neurodegeneratie en stagnatie in de ontwikkeling van het kind.

Inhoud

* Wat is de ziekte van Tay-Sachs?

    * Hersenen

* Drie vormen

    * Symptomen infantiele vorm (Type 1)

    * Symptomen juveniele en chronische (volwassen) vorm (Type 2 en 3)

* Diagnose

* Behandeling van de ziekte van Tay-Sachs

Wat is de ziekte van Tay-Sachs?

Deze voor jonge kinderen fatale stofwisselingsaandoening is zeer zeldzaam. De oorzaak is een afwijkend gen dat van beide ouders en op een autosomaal recessieve wijze wordt overgeërfd. Het betreft een van de mogelijk vele fouten in chromosoom 15. In de hersenen ontbreekt of is er dan een tekort aan een belangrijk enzym (B-hexosaminidase A). Dit leidt tot een cumulatie van chemische stoffen, met name de giftige GM2-gangliosiden. Vandaar dat deze aandoening een stapelingsziekte wordt genoemd, beter gezegd een lysosomale stapelingsziekte, waarbij het lysosoom (celonderdeel) veel van de voor de celstructuur giftige stoffen niet kan afbreken door een gebrek aan het genoemde enzym.

Hersenen

Bloedonderzoek

Deze ophoping van giftige stoffen kan ook in andere lichaamscellen plaatsvinden van weefsels en organen. De gangliosiden (lipiden) stapelen zich echter op in de hersenen. De ziekte komt bij 1 op de bijna 350.000 kinderen voor. De naam van de  aandoening - Tay-Sachs - voert terug op twee artsen uit de 19de eeuw die de symptomen ervan voor het eerst beschreven. Enkele andere benamingen van deze aandoening zijn ‘Hex A-deficiëntie’ en ‘TDS’.

Drie vormen

Er zijn drie typen of vormen van de ziekte van Tay-Sachs beschreven:

1. Infantiele type. De eerste symptomen doen zich voor tussen de drie en zes maanden. Overdreven schrikachtigheid is in die periode een van de meest karakteristieke verschijnselen.
2. Juveniele type. De eerste symptomen uiten zich tussen twee en zes jaar.
3. Chronische type. Vanaf de vroege puberteit, maar ook op volwassen leeftijd. Typisch bij de infantiele vorm van de ziekte van Tay-Sachs is dat de baby in de eerste periode na de geboorte niets lijkt te mankeren. In de meeste gevallen treden de verschijnselen pas na drie tot zes maanden op.

Symptomen infantiele vorm (type 1):

• overdreven schrikachtig;
• slapte van alle ledematen (spierzwakte);
• vertraagde verstandelijke en motorische ontwikkeling; 
• bewustzijnsvernauwing, afwezig, ofwel zich amper bewust van de omgeving, uiteindelijk is er geen geestelijk contact meer mogelijk met het kind;
• visusstoornissen, achteruitgang van het gezichtsvermogen;
• andere neurodegeneratieve symptomen, zoals stuipjes en spiertrekkingen; verlammingsverschijnselen, verminderde motoriek, zoals het verleren van omrollen en gaan zitten;
• fataal na 4de/5de levensjaar.

Symptomen juveniele en chronische (volwassen) vorm (type 2 en 3):

• spraakproblemen, afasie;
• gedragsveranderingen;
• coördinatieproblemen door degeneratie van de zenuwbanen in de rug en hersenen;
• ernstige spierverzwakking, er geen controle meer over hebben;
• progressieve visustoornissen, waarbij een rode vlek op het netvlies duidelijk zichtbaar wordt;
• decerebratie, ofwel uitval van alle hersenfuncties;
• bij de juveniele vorm overlijden de patiënten doorgaans voor hun achttiende. Bij de chronische vorm is de levensverwachting minder somber.

Diagnose

Bloedonderzoek

Aan de hand van bovengenoemde symptomen ontstaat de verdenking dat er sprake is van de ziekte van Tay-Sachs. Ook de kersrode vlek op het netvlies is karakteristiek. Vruchtwaterpunctie is een mogelijkheid om de ziekte prenataal te diagnosticeren. Daarnaast zal de arts bij een baby met de verdenking van de aandoening bloedonderzoek en huidonderzoek doen naar het ontbrekende enzym. Eventueel kan men zich voor het huwelijk of de zwangerschap laten testen op het ontbrekende gen. Indien beide ouders drager zijn - wat zeer zelden voorkomt - is er een risico van een op de vier dat de baby de ziekte krijgt.
 

Behandeling van de ziekte van Tay-Sachs

De ziekte van Tay-Sachs is ongeneeslijk. Er bestaat wel een symptomatische en ondersteunende therapie om verlichting te bieden door de symptomen te behandelen, zoals anticonvulsiva om stuipen te beheersen. In dat opzicht werken verschillende medisch specialisten samen, waaronder de oogarts, kinderarts en fysiotherapeut.

Lees verder
> Bloedonderzoek - doel, methoden en werkwijze
> Eerste bezoek aan de huisarts - anamnese en onderzoek
> Vaak last van brandend maagzuur - tips & adviezen
> Caissonziekte (decompressieziekte) - een verraderlijke aandoening
> Acusticusneurinoom (brughoektumor) - symptomen, diagnose en behandeling

Bronvermelding

. https://www.umcutrecht.nl/nl/bepaling/ss-hexosamidase-a-activiteit-ziekte-van-tay-sachs#

. https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziekte_van_Tay-Sachs

. https://www.erfelijkheid.nl/ziektes/ziekte-van-tay-sachs

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Microscoop; Jeff Warren from Lima, Peru, CC BY-SA 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0>, via Wikimedia Commons

. National Eye Institute, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons

. Photo: Graham Harrison, MoD/MOD, OGL v1.0OGL v1.0, via Wikimedia Commons

Viranchyasana - kort samengevat

Viranchyasana is gewijd aan Viranchi, ofwel Brahma, god van de schepping in het hindoeïsme. Het is een uitdagende houding voor gevorderde yogi’s. De hieronder beschreven variant kan echter ook door beginners beoefend worden, waarbij u een been in de nek legt, de handen in namasté voor de borst houdt en u zich met half geloken ogen op het ajna-chakra (Derde Oog) concentreert. Het is een uitstekende asana voor het versterken van de rugspieren en hamstrings.

Inhoud

* Achtergrond van viranchyasana

* Technische aspecten

* Let op het volgende

* Voordelen

    * Therapeutische toepassingen

Achtergrond van viranchyasana

Viranchi is een naam van Brahma, in het hindoeïsme de god van de schepping. Brahma kent vele andere namen, waaronder Prajapati (Heer van alle leven) en Mahapati (Verheven Vader). Asana betekent ‘(zit)houding’. Deze asana uit hatha-yoga speelt een belangrijke rol in kundalini-yoga en in de chakrafilosofie. Richt tijdens het oefenen de aandacht op het tweebladige ajna-chakra, ofwel het Derde Oog tussen de wenkbrauwen, waarbij u de blik omhoog slaat en de ogen half geloken houdt.

Technische aspecten

Viranchyasana

Viranchyasana telt meer dan tien varianten. De beschreven versie is het meest geschikt voor beginnelingen. Alvorens u zich aan viranchyasana waagt, is het zaak dat u eerst de basishoudingen beheerst.

1. Ga eerst in dandasana (stok- of stafhouding). Houd de benen gestrekt, handpalmen plat op de vloer aan weerszijden van de heupen. Let op dat u de rug recht houdt tijdens de hele oefening.
2. Buig nu de rechterknie. Schuif de hiel van de voet in het kruis.
3. Vervolgens buigt u de linkerknie. Pak met beide handen de linkervoet vast. Breng de voet voor de borst.
4. Adem uit en til de voet verder omhoog. Druk onderwijl het bovenbeen omhoog en naar achteren. Breng daarna de linkervoet achter het hoofd. Let op dat alleen de achillespees in de nek drukt, waarbij het linkerbeen zich achter de linkerschouder bevindt. Houd de rug zo recht mogelijk.
5. Blijf een tot enkele minuten in viranchyasana, handen in namasté voor de borst, de halfgeloken ogen gericht op het ajna-chakra (Derde Oog tussen de wenkbrauwen). In een variant voor gevorderden plaatst u de handen in namasté achter uw rug, waarbij de vingers naar boven wijzen.
6. Kom terug in dandanasa en herhaal de oefening rechts.
7. Ontspan grondig in savasana (lijkhouding).

Let op het volgende

Beheers eerst de basishoudingen. Aldus verkrijgt u spelenderwijs de lenigheid om de oefeningen voor gevorderden aan te kunnen. Bovendien voorkomt u daarmee blessures. Houd de rug recht terwijl u in viranchyasana gaat.

Voordelen van viranchyasana

In kundalini-yoga wordt veel belang gehecht aan de ontwikkeling van het ajna-chakra, dat onder andere met behulp van viranchyasana wordt gestimuleerd. Dit chakra is in de yogafilosofie het centrum van de levenskracht, het denkvermogen, de spirituele ontwikkeling en biedt toegang tot intuïtieve kennis. Daarnaast zorgt viranchyasana voor soepele heupen en sterke rugspieren. Ook krijgen de hamstrings een gedegen training. In combinatie met het richten van de aandacht op het ajna-chakra zult u merken dat uw concentratievermogen sterk verbetert.

Therapeutische toepassingen

Viranchyasana wordt als ondersteunende therapie gebruikt bij onder andere de volgende klachten en aandoeningen:

• slecht concentratievermogen;
• stress;
• gebrek aan vitaliteit;
• stijve heupen, knieën en enkels.

Lees verder
> Vier gemakkelijke meditatiehoudingen
> Visvamitrasana
> Hatha-yoga - een korte uitleg
> Dandasana (stokhouding)
> Eenvoudige ontspanningsoefening tegen stress

Bronvermelding

. 'Textbook of Yoga', Georg Feuerstein, Hutchinson, London

. 'Light on Yoga', B.K.S. Iyengar, Georg Allen & Unwin Ltd., London

. https://www.kundaliniyoganederland.nl/wat-is-kundalini-yoga/

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Viranchyasana; Ngurah Sudarma, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

. Ngurah Sudarma, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

Vaak last van brandend maagzuur

Veel mensen hebben soms of vaker last van brandend maagzuur. In de meeste gevallen ontstaan de klachten na de maaltijd of als men in bed ligt, waarbij de zure maaginhoud door de slokdarm naar boven stroomt en doorgaans pijn veroorzaakt in de borst en bovenbuik. Risicofactoren zijn onder andere overgewicht, roken, alcohol, te veel koffie en vet voedsel. Er zijn geen erfelijke factoren bekend. Incidenteel maagzuurbranden is met enkele tips en adviezen vaak op effectieve wijze te voorkomen. Aanhoudende aanvallen van brandend maagzuur wordt zure-refluxziekte genoemd en kan het slijmvlies van de slokdarm beschadigen.

Inhoud

* Slokdarm en maagzuur

* Oorzaken van brandend maagzuur (reflux)

    * Symptomen

* Tips & adviezen

Slokdarm en maagzuur

Terugstromen van
maaginhoud in slokdarm

Het terugstromen (reflux) van zure maaginhoud is een vaak voorkomende vorm van indigestie. Aangezien het slokdarmslijmvlies niet beschermd is tegen maagzuur ontstaan er irritaties en uiteindelijk ontstekingen en zelfs littekens bij chronische vormen ervan. Onder normale omstandigheden duurt een aanval van brandend maagzuur maar kort.

Oorzaken van brandend maagzuur (reflux)

Brandend maagzuur kan verschillende oorzaken hebben, zoals een slecht functionerende klep ofwel kringspier (cardia) tussen de maag en slokdarm, maar bijvoorbeeld ook een hernia diafragmatica. De cardia vormt de overgang tussen het slijmvlies van de slokdarm en het maagslijmvlies. Ook in de zwangerschap kan de toegenomen buikdruk een oorzaak zijn. Net als zwaarlijvigheid. In de meeste gevallen ontstaat brandend maagzuur door uitlokkende factoren. Bekend zijn gebakken of vet eten, zuur voedsel, zoals augurken in het zuur, maar ook koolzuurhoudende frisdrank, alcoholische dranken, koffie en roken.

Symptomen

• oprispingen;
• zure, vieze smaak in de mond;
• prikkende keel, doordat de zure maaginhoud terugstroomt in de slokdarm naar de mond;
• pijn achter het borstbeen, ofwel ‘zuurbranden’, vaak verward met angina pectoris (hartkramp);
• brok in de keel;
• hoesten;
• heesheid (irritatie van de stembanden) met soms benauwdheid (astmatische klachten);
• bloed in het braaksel. De slokdarm is dan geïrriteerd;
• gewichtsverlies bij aanhoudende klachten.

Tips & adviezen

Oprispingen (reflux)

Adequate leef- en eetgewoonten zijn altijd belangrijk, zoals bij het voorkomen van incidenteel zuurbranden, maar ook bij de zure-refluxziekte. De klachten verminderen dan vaak, of ze verdwijnen zelfs. Ieder mens is uniek, zo ook de zelfzorgmiddelen en -methoden om maagzuuroprispingen te verminderen. Het lijstje hieronder is dus niet compleet. Vul het naar believen aan met wat bij u helpt.

• Mijd koffie, sinaasappelsap (jus d'orange), zoute voeding, alcohol (bier, wijn) en vette, zware maaltijden. Al deze producten zetten de maag aan om meer maagzuur te produceren.
• Hetzelfde geldt voor gekruide maaltijden. Ook tomaten, gekruide snijworst, room en vla zijn berucht.
• Stop met roken. Nicotine heeft een negatieve invloed op de werking van de cardia (sluitspier tussen de maag en de slokdarm).
• Mijd stress en spanningen, ze hebben grote invloed op de maag en de spijsvertering in het algemeen.
• Plaats het hoofdeinde van uw bed iets hoger als u last hebt van nachtelijke oprispingen. Of gebruik een extra kussen. Zet uw bed eventueel in anti-Trendelenburg (hoofdeinde hoger dan het voeteneinde).
• Ga vlak na het eten niet liggen.
• Eet niet voor het slapengaan.
• Probeer af te vallen als u te zwaar bent.
• Eet kleine porties en vaker kleine maaltijden, verdeeld over de dag.
• Doe na het eten geen sport of andere lichaamsoefeningen.
• Drink voldoende water, verdeeld over de dag (1,5 - 2 liter).
• Zorg in het algemeen voor voldoende lichaamsbeweging.
• Neem de tijd om te eten, niet te snel alles naar binnen werken. Kauw het voedsel goed.
• Pas op met strakke kleding (o.a. eventueel een elastische broekband).
• Bukken en gehurkt zitten vergroten het risico op zuurbranden. Het verhoogt de buikdruk.
• Pas op met tillen (altijd vanuit de knieën, met rechte rug).
• Voorkom obstipatie, eet dus vezelrijk.
• Neem af en toe een maagzuurremmer (antacidum) als de andere zelfzorgmiddelen onvoldoende helpen.
• Ga naar de huisarts als de klachten niet incidenteel zijn, maar vaak voorkomen en chronisch worden. Mogelijk ontstaat de zure-reflexziekte. Deze aandoening heeft behandeling nodig. Bovendien ontstaan er veelal complicaties die ernstig zijn, zoals de zogeheten barrettslokdarm, waarbij het slokdarmslijmvlies op het slijmvlies van de dunne darm gaat lijken. Ook kunnen zich in de slokdarm littekens gaan vormen.

Lees verder
> Brandend maagzuur (reflux) - oorzaken, symptomen en behandeling
> Diverticulose en diverticulitis - hinderlijk en gevaarlijk
> Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) - oorzaken, symptomen, diagnose, behandeling
> Leven met het prikkelbaredarmsyndroom - 7 tips & adviezen
> Hoesten - wanneer verwijst de huisarts u door

Bronvermelding

. https://www.antoniusziekenhuis.nl/aandoeningen/brandend-maagzuur-reflux

. https://www.darmklachten.nl/symptomen/brandend-maagzuur/

. https://www.nijsmellinghe.nl/zorg/brochures/18492/leefstijladviezen-bij-brandend-maagzuur

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: reflux (zuurbranden);BruceBlaus, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

. Laboratoires Servier, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

. Darko Djurin (https://pixabay.com/en/users/derneuemann-6406309/), CC0, via Wikimedia Commons