Pasasana - kort samengevat

In pasasana, ofwel de lushouding, zit u in de hurkzit en draait u de wervelkolom als in een spiraal om de eigen as. Het is een torsiehouding, een yogahouding voor beginners die de rug zo soepel maakt als van een kat. Therapeutisch wordt deze asana onder andere gebruikt voor mensen met scoliose en aandoeningen van de tussenwervelschijven. Preventie is echter het belangrijkste. En daar is pasasana ideaal voor. Ook de knieën, schouders, nek en verder praktisch alle andere gewrichten zullen met deze gedraaide lichaamshouding tot op hoge leeftijd lenig blijven.

Inhoud

* Achtergrond van pasasana (lushouding)

* Technische aspecten

* Let op het volgende

* Voordelen

    * Therapeutische toepassingen van pasasana (lushouding) 

Achtergrond van pasasana (lushouding)

Pas betekent ‘lus’ of ‘koord’ in het Sanskriet. Asana is een andere woord voor ‘(zit)houding’. Pasasana is als yogahouding de lenigheidstraining bij uitstek en word veel gebruikt in de fysiotherapie bij rugaandoeningen en andere gewrichtsklachten. Het is geen klassieke yogahouding, niettemin is deze allround-stretchoefening terecht geïntegreerd in de meeste yogacursussen.

 

Technische aspecten

Pasasana (lushouding)

U zit met de voeten plat op de vloer terwijl u de draaiing maakt. Dat vergt veel van uw evenwichtsgevoel. In die zin is de lushouding ook een asana voor gevorderden en enigszins blessuregevoelig voor de gewrichten. Ook kunt u onverhoopt vallen door gebrek aan balans. Oefen dus in het begin liefst onder begeleiding.

1. Eerst gaat u op de hurken zitten. Houd de knieën en voeten bij elkaar. De billen raken de vloer niet.
2. Draai vervolgens het bovenlichaam naar rechts, zo ver u kunt zonder te forceren.
3. Plaats nu uw rechterhand op de vloer, in lijn met de schouders om in balans te blijven.
4. Draai het bovenlichaam iets verder naar rechts tot de oksel van de linkerarm zich achter de rechterknie bevindt.
5. Maak de draaiing optimaal door de linkerknie iets naar voren te brengen ten opzichte van de andere knie. Zorg altijd voor de juiste balans alvorens u de volgende stap in de oefening neemt.
6. Draai nu de linkerarm vanuit de schouder voorlangs de knieën. Met gebogen elleboog brengt u de hand bij de linkerheup.
7. Nu is de rechterarm aan de beurt. Draai de arm achter uw rug. Doe dit door de rechterschouder zo ver mogelijk naar achteren te draaien. Probeer in de gevorderde fase om de vingers van beide handen te verstrengelen. De ideale positie bestaat eruit dat u met uw rechterhand de linkerpols vastpakt.
8. Draai vervolgens het hoofd zo ver mogelijk naar rechts, met de romp mee.
9. Blijf al naargelang uw capaciteiten in pasasana (lushouding).
10. Kom in omgekeerde volgorde terug in de hurkzit.
11. Doe de oefening nu links. Houdt daarbij in de eindfase met de linkerhand de rechterpols vast.
12. Rust grondig uit in savasana (lijkhouding).

Let op het volgende

De moeilijkheid bij pasasana is dat de hurkzit al veel stabiliteit vereist, aangezien u de voeten plat op de vloer houdt. Maar om dan ook nog het lichaam zo ver mogelijk naar links en rechts te draaien, vergt voor de meeste yogi’s - zeker voor beginners - veel oefening en geduld. Het ‘aarden’ moet langzaam groeien en kunt u niet dwingen. Het lichaam moet bovendien wennen aan genoemde tegengestelde krachten. Een goede hulp is dat u alle basishoudingen beheerst, zoals ardha matsyendrasana I. De instabiliteit in de beginfase kunt u ondervangen door bij een muur of in het begin onder begeleiding te oefenen.

Voordelen

Vraag medisch advies voordat u aan pasasana begint. Zeker bij gewichtsaandoeningen, zoals een hernia en bij artrose. In feite bij alle gewrichtsproblemen waarbij professionele therapie te pas moet komen. Bovenal heeft de lushouding een zeer gunstige uitwerking op de wervelkolom. Alle wervels worden ten opzichte van elkaar maximaal gedraaid. Ook de interne organen, zoals de lever en milt, krijgen een grondige massage. Spijsverteringsproblemen zullen wellicht tot het verleden behoren. De rug wordt zeer soepel. Deze asana kan in therapeutisch opzicht verkrommingen opheffen, waaronder scoliose en andere rugproblemen.

Therapeutische toepassingen van pasasana (lushouding)

Deze yogahouding wordt als ondersteunende therapie gebruikt bij onder andere de volgende klachten en aandoeningen:

• stijve gewrichten van onder andere schouders, bekken, enkels, knieën en rug;
• gebrek aan eetlust;
• beginnende diabetes (suikerziekte);
• astma;
• menstruatieklachten;
• vetzucht;
• stramme rug;
• scoliose;
• aandoeningen van de tussenwervelschijven;
• winderigheid;
• nier- en leverfunctiestoornissen;
• rugklachten door een verkeerde lichaamshouding;
• slechte spijsvertering.

Lees verder
> Dandasana (stokhouding)
> Vrksasana (boomhouding)
> Tadasana (berghouding) - drie varianten
> Mukta hasta sirsasana (bevrijdende hoofdstand)
> Padma mayurasana - kort samengevat

Bronvermelding

. 'Hatha Yoga Werkboek', Joghem Dijkstra, Uitgeverij De Toorts, Haarlem

. 'Sport & Yoga', Ankh Hermes, Deventer

. 'Light on Yoga', B.K.S. Iyengar, George Allen & Unwin, Londen

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Pasasana (lushouding); Kennguru, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons

. Kennguru, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons

(Gas)gangreen - een levensgevaarlijke aandoening

Gangreen is een vorm van necrose, waarbij lichaamsweefsel afsterft door bepaalde oorzaken, zoals bevriezing, suikerziekte (diabetes), maar ook door bestraling en ontstekingen. In necrotisch weefsel dringen gemakkelijk bacteriën binnen door verminderde afweerkrachten als gevolg van onder andere een geblokkeerde bloedsomloop. Er zijn twee soorten gangreen: nat en droog (mummificatie) gangreen. Gasgangreen (nat gangreen) wordt ook wel koudvuur genoemd. Bij deze ernstige infectie vormt zich bovendien gas in de weefsels, geproduceerd door verschillende soorten bacteriën. Onbehandeld gasgangreen is levensgevaarlijk en heeft in ruim 20 procent van de gevallen zelfs een dodelijke afloop na de beste behandelingsopties.

Inhoud

* Wat is gangreen?

    * Droog gangreen

    * Nat gangreen (gasgangreen)

* Symptomen

* Oorzaken

    * Bacteriën die gasgangreen veroorzaken

* Behandeling van gangreen

* Prognose

Wat is gangreen?

Gangreen is een beladen woord en doet bij velen denken aan de loopgravenoorlogen in de Eerste en Tweede Wereldoorlog, waarbij open (schot)wonden besmet raken door aarde en mest en de behandeling te laat of helemaal niet wordt ingezet. Gangreen kan echter ook ontstaan door fracturen, bevriezing, operaties, tumoren en tal van afweerstoornissen, zoals leukemie. Weefsel in een bepaald lichaamsdeel sterft dan af door onvoldoende bloedtoevoer. De aandoening komt het vaakst voor in de benen en voeten, en spreekt in dat opzicht dan ook het meest tot de verbeelding. Er zijn twee vormen van gangreen.

Droog gangreen

Dit wordt ook wel mummificatie genoemd. Droog gangreen vormt zich als het weefsel ter plekke geen zuurstof meer aangevoerd krijgt. Het versterf verspreidt zich dan niet. Het weefsel verwelkt dan als het ware, als een dor blad. Als het dode weefsel geïnfecteerd raakt, spreekt men van nat gangreen.

Nat gangreen (gasgangreen)

Deze vorm van gangreen komt minder vaak voor dan droog gangreen en is het gevolg van weefselschade door een wond of een infectie (bacteriën) in droog gangreen. In de meeste gevallen betreft het bacteriën van de Clostridia-stam, een anaerobe bacterie die zich ontwikkelt in dood weefsel zonder zuurstof. Deze micro-organismen produceren een stinkend gas. Vandaar de benaming gasgangreen. Het verraderlijke van deze infectie is dat ook het omringende, gezonde weefsel wordt aangetast met als gevaar een dodelijke sepsis (bloedvergiftiging). Nat gangreen (gasgangreen) is dan ook veel gevaarlijker dan droog gangreen (mummificatie) door de vloeibare, zeer toxische stoffen in het grensgebied van dood en levend weefsel. De nog vitale weefsels worden steeds verder aangetast.

Symptomen

Droog gangreen in voet

De klachten kunnen geleidelijk, maar ook acuut ontstaan, binnen enkele uren. Dit is afhankelijk van de mate waarin de bloedsomloop het in het betreffende lichaamsdeel laat afweten. Gangreen komt het vaakst voor in de benen en voeten, waarbij onder andere de volgende symptomen op de voorgrond treden:

• plotselinge, hevige pijn in het aangedane been, de voet of teen;
• het been voelt zwaar aan;
• de huid wordt bleek, er vormt zich oedeem;
• na een korte periode treden er donkere verkleuringen van de huid op, variërend van bruin tot paars, groen en uiteindelijk zwart;
• blaarvorming als er een infectie bijkomt; deze gasbellen zijn doorgaans zichtbaar onder de huid;
• pusvorming (etter);
• zoetige rottingslucht;
• koorts, soms alleen verhoging.

Bij het voortschrijden van gasgangreen ontstaan symptomen van sepsis (bloedvergiftiging), zoals transpireren, snelle hartslag en ademhaling, bloeddrukdaling, apathie, nierfalen, shock en coma.

Oorzaken

In nogal wat gevallen ontstaat gangreen door een bloedstolsel in een slagader, doorgaans na voortschrijdende atherosclerose waarbij zich vetten afzetten tegen de vaatwand. Vooral de benen, voeten of tenen zijn dan aangedaan. Risicofactoren zijn in dat opzicht onder andere roken, vet eten, overgewicht en weinig beweging. Andere veelvoorkomende oorzaken van gangreen zijn:

• diabetes;
• bevriezing;
• verbranding;
• traumawonden;
• oorlogswonden op het slagveld (late of geen behandeling).

Bacteriën die gasgangreen veroorzaken

Gasgangreen (clostridial myonecrosis) wordt ook wel wondkoorts, koudvuur of nat gangreen genoemd. Dit soort gangreen ontstaat door een infectie met anaerobe bacteriën, zoals de Clostridium perfringens, Clostridium sporogenes, Clostridium septicum en andere Clostridium-soorten. Daarnaast kunnen ook andere bacteriestammen een fatale gasgangreen veroorzaken, zoals de Escherichia coli en de Klebsiella pneumoniae.

Behandeling van gangreen

Operatie

In de meeste gevallen ziet de arts al bij de eerste aanblik dat er mogelijk gangreen in het spel is. Er volgt dan doorgaans een doppler-echo of duplexonderzoek om de kwaliteit van de bloedsomloop in het betreffende lichaamsdeel te meten. Indien er mogelijk sprake is van trombose of een embolie kan dat met een röntgencontrastfoto, een MRI-scan of een CT-scan worden opgespoord. Bij (dreigend) gangreen zal meteen intraveneus een hoge doses antibiotica worden toegediend ter voorkoming of behandeling van een infectie. Ook wordt er een grampreparaat en een kweek ingestuurd. Het resultaat daarvan wordt echter niet afgewacht wat betreft het antibioticabeleid. Eventueel wordt de bloedtoevoer hersteld met behulp van o.a. dotteren, eventueel operatief. Soms is amputatie van een teen, voet of zelfs een been onvermijdelijk. En opname op de IC. Vroeger, maar ook tegenwoordig wordt de hyperbare zuurstoftent (enkele uren per dag) ingezet om de anaerobe bacteriën te bestrijden. De meningen zijn echter verdeeld over de effectiviteit ervan. Bij nat gangreen (gasgangreen) is het echter beter om alle mogelijke middelen in te zetten gelet op de hoge mortaliteit (> 20%).

Prognose

Hoe sneller (dreigend) gangreen - al dan niet nat of droog - wordt ontdekt, hoe gunstiger de prognose is, aangezien er dan meer kans is dat de bloedvoorziening beter kan worden hersteld. Hoe effectiever de bloedtoevoer, hoe sneller de weefsels - ook na een operatie - kunnen genezen. Gangreen is en blijft echter een levensgevaarlijke aandoening die snel medisch handelen vereist door de hoge mortaliteit.

Lees verder
> Röntgencontrastfoto - werking, toepassingen, risico's en werkwijze
> Lage bloeddruk (hypotensie) - niet altijd onschuldig
> Caissonziekte (decompressieziekte) - een verraderlijke aandoening
> Eerste bezoek aan de huisarts - anamnese en onderzoek
> Bloedonderzoek - doel, methoden en werkwijze

Bronvermelding

. https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/gtxt/Gangreen.htm

. https://www.msn.com/nl-nl/gezondheid/aandoening/gangreen-(koudvuur)/hp-gangrene

. https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/gangreen/item32721

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: stethoscoop; Johannes Jansson/norden.org, CC BY 2.5 DK <https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/dk/deed.en>, via Wikimedia Commons

. Mysid, CC BY-SA 3.0 <http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>, via Wikimedia Commons

. James Heilman, MD, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

. See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons

Namen van de beenspieren

Spieren zijn zeer veelzijdig in hun taken. Een daarvan is dat de verbranding die in de spieren plaatsvindt een voorname warmtebron is. Denk maar aan het vergroten van die warmtebron door onwillekeurige (buiten de invloed van de wil) spierbewegingen te maken, zoals rillen, bibberen en klappertanden. Het lichaam telt honderden spieren die bovendien cruciaal zijn om de lichaamshouding te handhaven en voor de voortbeweging. De skeletspieren vormen een belangrijke spiergroep, zoals de borstspieren, rugspieren en arm- en beenspieren. De werking van de skeletspieren is altijd groepsgewijs.

Inhoud

* Houding en beweging

    * Spiergroepen

* Namen van de belangrijkste spieren van de benen (beenspieren)

Houding en beweging

Spieren leveren energie om de lichaamshouding te handhaven en voor de voortbeweging. Door spieren te trainen, zoals in de sport, neemt het volume van de spiervezels toe. Daar staat tegenover dat een spier die onvoldoende wordt gebruikt steeds dunner zal worden (atrofiëren). In de normale lichaamshouding volharden is feitelijk balanceren om een evenwichtstoestand. Het is bovendien een labiel evenwicht dat in theorie wordt bereikt zodra het zwaartepunt van het lichaam (in de buik, nabij de navel) loodrecht boven het midden van het steunvlak ligt. Opmerkelijk is natuurlijk dat dit evenwicht nooit bereikt wordt. Voortdurend schommelt het lichaam om de evenwichtstoestand. Elke minieme verstoring van dat evenwicht wordt gecompenseerd door een aangepaste spierspanning in de buigers en trekkers.

Spiergroepen

Net als alle skeletspieren zijn de beenspieren in hun normale functioneren willekeurig in hun werking, wat wil zeggen dat ze onder invloed van de wil staan. De werking ervan is groepsgewijs. Er zijn zes belangrijke spiergroepen:

• borstspieren;
• buikspieren;
• rugspieren;
• armspieren;
• beenspieren;
• mimische spieren en kauwspieren.

Namen van de belangrijkste spieren van de benen (beenspieren)

Ook de beenspieren hebben een belangrijke functie in het mede in balans houden van het lichaam en de voortbeweging. Er zijn tientallen beenspieren die elk een bepaalde taak hebben in samenwerking met de andere beenspieren. De acht belangrijkste zijn:

1. Musculus gluteus maximus (grote bilspier) Deze spier loopt van de achterzijde van het darmbeen (os ilium) naar de achterkant van het dijbeen. Dankzij deze spier kan het been in het heupgewricht bewegen. Ook wordt het bekken en de romp overeind gehouden in de staande houding. De grote bilspier is bovendien cruciaal bij bepaalde bewegingen, zoals gaan staan vanuit een zittende of gehurkte houding.
2. Musculus psoas (lendenspier) De lendenspier ligt dieper en loopt van de voorzijde van de lendenwervels naar het dijbeen. Dankzij deze spier kan men het bovenbeen heffen.
3. Musculus sartorius (kleermakersspier) De kleermakersspier loopt van het bovenste, voorste darmbeensdoorn naar de binnenkant van de knie. Deze spier helpt bij het naar buiten en naar binnen draaien van het onderbeen, zoals in de lotushouding en kleermakerszit, in de yoga respectievelijk padmasana en sukhasana genoemd.
4. Musculus biceps femoris (tweehoofdige dijspier) De tweehoofdige dijspier loopt aan de achterkant van het bovenbeen van het bekken naar het fibulakopje (gewricht tussen kuitbeen en scheenbeen) van het kuitbeen. De functie ervan is het buigen van het onderbeen.
5. Musculus quadriceps femoris (vierhoofdige strekspier van de dij) Dankzij deze spier kan men het onderbeen in het kniegewricht strekken. In de eindpees, aangehecht aan de voorzijde van het scheenbeen, bevindt zich de knieschijf.
6. Musculus gastrocnemius (tweelingkuitspier) Deze spier loopt van de achter en onderzijde van het dijbeen naar het hielbeen. De eindpees is de achillespees.
7. Flexoren (buigers) en extensoren (strekkers) van de voet.
8. Kleine voetspiertjes.

Lees verder
> Osteoporose (botontkalking) - oorzaken, behandeling, preventie
> Veel lichaamsbeweging is gezond voor ouderen
> Namen van de beenspieren
> Namen van de borstspieren (borstwandspieren)
> Namen van de buikspieren

Bronvermelding

. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spieren_van_de_mens

. https://fysiopedia.nl/Lijst_van_spieren_bij_de_mens

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: beenspieren; OpenStax College, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons

. OpenStax College, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons