Simeon de Styliet (de Oudere) - beschermheilige van de herders

Simeon de Styliet (ca. 390-459), ofwel de ‘Pilaarheilige’, was de eerste heremiet die een nieuwe vorm van ascetisme inluidde. Na een bewogen leven nam hij het besluit om op een pilaar met een platform te gaan zitten, daar niet meer vanaf te komen en de rest van zijn leven aan het gebed te wijden. Deze asceet van Syrische afkomst was een boerenzoon. Veel kloosters weigerden hem door zijn bijzondere inzichten die hij in het klooster in de praktijk wilde brengen. De plaats waar Simeon de Styliet de rest van zijn leven doorbracht, werd een pelgrimsoord. Mensen kwamen hem om raad en steun vragen. Na zijn dood werd op die plek een basiliek gebouwd, de Qalat Semaan in Noord-Syrië. Zijn gedenkdag is 5 januari. In de Byzantijnse en Grieks-Orthodoxe Kerk is dat 1 en 2 september. Simeon de Styliet is de beschermheilige van de herders.

Inhoud

* Jeugd van Simeon de Styliet (de Oudere)

    * Klooster

    * Aleppo

* Leven op een pilaar

    * Vastgeketend op een zuil

    * Styliet

* Pelgrims

* Christelijk orakel

* Dood van Simeon de Styliet (de Oudere)

* Stylietendom

* Verering

    * Patronaat

    * Iconografie

Jeugd van Simeon de Styliet (de Oudere)

Simeon de Styliet (ca. 390-459), ook wel ‘de Oudere’ genoemd ter onderscheiding van Simeon de Styliet de Jongere (521-597), kwam rond 390 ter wereld in Sis, in de provincie Cilicië, in Zuidoost-Turkije, het toenmalige noordwesten van Syrië. Zijn ouders waren boeren en naar verluidt was het de taak van Simeon om de schapen van zijn ouders te hoeden. Hij bleef zijn hele leven analfabeet. De spiritueel-religieuze vonk sloeg over toen er in zijn puberteit in de kerk werd voorgelezen uit het Oude Testament. Later zou hij een visioen hebben gehad in een martelaarskerk.

Klooster

Simeon de Styliet
(afb. 3 en 4)

Deze gebeurtenissen maakten zo’n grote indruk op hem dat hij het klooster in wilde. Nadat hij vanaf 403 individuele lering had gekregen van verschillende asceten, zou hij zijn ingetreden in het klooster Eusebona in Teleda, nabij Antiochia. In 412 ontsloegen de monniken hem omdat zijn ascetische drang steeds groter werd. Het touw om zijn pij had hij bijvoorbeeld zo strak aangetrokken dat die uiteindelijk diep in zijn huid sneed en hij zwerende wonden opliep. Naast andere ascetische methoden vonden de monniken dat hij te ver ging in zijn ascese. Ze stuurden hem weg, mogelijk door een schuldgevoel dat hun eigen toewijding aan God te gering was.

Aleppo

Na deze teleurstellingen trok hij zich terug nabij het klooster Telanissus (DeirSim’an), het zuilenheiligdom bij het huidige Syrische Aleppo. Aanvankelijk leefde hij in een kluizenaarshut, later in de openlucht en binnen een stenen omheining. Hij had zichzelf vastgeketend om te voorkomen dat hij stopte met dit soort ascetisme, mocht hij van gedachten veranderen.

Leven op een pilaar

Nadat hij drie jaar binnen een omheining in de openlucht had geleefd, besloot hij zijn verdere leven op een pilaar te gaan zitten. Volgens bronnen zelfs staand, aanvankelijk op een zuil met een klein platform van twee bij twee meter tot hij uiteindelijk op een pilaar stond (of zat) van 18 meter hoog. De mogelijke reden dat hij voor een hoge zuil koos, was dat hij zich in zijn ascese voortdurend gestoord voelde door pelgrims en andere bezoekers die hem om raad vroegen. Zijn ascese was immers niet onopgemerkt gebleven in het Byzantijnse Keizerrijk, ofwel het Oost-Romeinse Rijk. Naar verluidt vastte hij vaak en dronk hij een mengsel van water, azijn en zout. Feitelijk was Simeon bezig met een zeer ver doorgevoerde versterving.

Vastgeketend op een zuil

De benaming 'pilaarheilige’ verklapt al enigszins waar het om gaat: in gebed ‘zweven’ tussen hemel en aarde, niet gestoord door aardse besognes, maar wel blootgesteld aan weer en wind. Simeon de Styliet (de Oudere) volgde de ascese van het kluizenaarschap, van monniken of heremieten die geknield of staand, streng vastend, biddend en mediterend hun leven aan God wijdden. Op een pilaar werd de asceet niet gestoord of lastiggevallen door pelgrims en andere bezoekers die hem om raad vroegen en steun zochten in moeilijke levensperioden. Het zou een van de redenen zijn waarom Simeon de Styliet op een pilaar ging leven.

Styliet

Simeon de Styliet (de Oudere)

Het woord ‘styliet’ refereert aan de bekende op elkaar gestapelde zuilentrommels (Stylos). In het geval van Simeon de Oudere betreft het de vervallen hellenistische zuilen in Syrië waarvan de meeste minimaal een meter doorsnede hadden. Voor menige pilaarheilige was die oppervlakte voldoende om er tientallen jaren op door te brengen. Dat gold ook voor Simeon de Styliet (de Oudere).

Pelgrims

Simeon de Styliet omringde zich met veel trouwe bewonderaars, die hem ook van eten en drinken voorzagen, hoewel hij daar naar verluidt zeer weinig van accepteerde. De etenswaar trok hij in een mandje omhoog naar het platform op de pilaar waar hij jaar in jaar uit onafgebroken was blootgesteld aan weer en wind, droogte, hitte en kou met de vogels als enige metgezellen. Het verhaal gaat dat hij zo weinig at en dronk dat hij zeer slechtziend werd en vaak van zwakte bijna van zijn zuil viel, met name in de vastenperiodes. Vastgeketend voorkwam hij dat hij daadwerkelijk in de diepte verdween. De kettingen sneden zo diep in zijn vlees dat de pezen en botten zichtbaar waren geworden. Soms stonk de asceet zo erg als gevolg van zwerende wonden dat voorbijgangers een hand of doek voor hun neus hielden. Volgens sommige bronnen werd Simeon door de jaren heen echter steeds sterker, zowel fysiek als mentaal.

Christelijk orakel

Uiteindelijk was zijn roem wijdverbreid, in het hele Byzantijnse en Perzische Rijk, zelfs tot in de verste westelijke uithoeken van het toenmalige Europa, waaronder Britannia. Simeon de Styliet bad op gezette tijden en kweet zich, eveneens op gezette tijden, van zijn apostolische taken door naar de verhalen van mensen te luisteren, hen raad te geven, te preken (zeer populair) en te bidden voor de zieken. Hij ontving overigens alleen mannen; vrouwen wilde hij niet zien en moesten buiten zijn gezichtsveld blijven. De zuil waarop hij leefde, bouwde hij steeds hoger (tot ca. 18 m) naarmate de toestroom van pelgrims toenam. De pelgrims kwamen uiteindelijk met de tienduizenden. De religieuze impact van leven op een pilaar was dus enorm. Hij werd beschouwd als een christelijk orakel, een schouwspel voor engelen en mensen.

Dood van Simeon de Styliet (de Oudere)

Tientallen jaren had Simeon de Styliet op een pilaar gewoond. Het is dan ook zeer opmerkelijk dat hij überhaupt oud (ca. 70 jaar) werd. Verschillende antieke bronnen verhalen over zijn leven, hoewel ze van elkaar verschillen en de jaartallen evenmin eensluidend zijn. De kroniekschrijver Theodoretus van Cyrrhus, die in dezelfde periode leefde, had Simeon de Styliet persoonlijk gekend en zijn leven beschreven in de Philotheos Historia. Simeon stierf in 459 nadat hij volgens de meeste bronnen tussen de 25 en 40 jaar op een zuil had geleefd. Niet lang daarna werd op die plaats het grafcomplex Qalat Semaan gebouwd, dankzij een donatie van de Byzantijnse keizer Zeno. Dit enorme grafcomplex, in het noorden van Syrië, bestond uit vier kerken (in kruisvorm) en gesitueerd rond de pilaar van Simeon. Thans zijn er slechts de ruïnes van over. Het complex werd in de 10de eeuw vernietigd door moslimlegers en later door Islamitische Staat (IS).

Stylietendom

Simeon de Styliet
(Oudere en Jongere)

Het voorbeeld van Simeon de Styliet luidde een eeuwenlange periode in van stylietendom, ofwel leven op een pilaar. Van mannen die voor een kluizenaarsleven hadden gekozen (heremieten), maar dan wel zogezegd in het zicht van het gewone leven en niet afgezonderd in de wildernis. Volgens bronnen verbaasden de kruisvaarders zich in de dertiende eeuw tijdens de inname van Constantinopel (het huidige Istanboel) dat er zoveel heremieten waren die op zuilen leefden.

Verering

Simeon de Styliet wordt ook wel Simeon van Antiochia genoemd. Maar ook Simeon de Grote of Simeon de Oudere. In de Rooms-Katholieke Kerk is 5 januari zijn feestdag. In de Byzantijnse en Grieks-Orthodoxe Kerk is dat 1 en 2 september. Zoals genoemd werd rondom de zuil een basiliek gebouwd, de Qalat Semaan, een gigantisch kerkencomplex. De zuil waarop Simeon stond en zat bevond zich midden in een achthoekig heiligdom. De zwaar beschadigde ruïnes ervan zijn nog steeds te bezichtigen. Naar verluidt is de sokkel van Simeons zuil bewaard gebleven. Syrische en andere historische bronnen over het leven van Simeon de Styliet zijn niet eensluidend en niet altijd even betrouwbaar.

Patronaat

Simeon de Styliet is de patroonheilige ofwel beschermheilige van de herders. In veel gevallen wordt Simeon de Styliet de Oudere afgebeeld met een gespleten baard, ter onderscheiding van Simeon de Styliet de Jongere.

Iconografie

In de iconografie is hij steevast afgebeeld als kluizenaar, soms haveloos gekleed en zittend of staand op een pilaar. In nogal wat kerken zijn zowel Simeon de Oudere als de Jongere afgebeeld, aan weerszijden van het kerkschip.

Lees verder
> Is er verschil tussen zaligverklaring en heiligverklaring?
> Victor van Marseille - beschermheilige van de korenmolenaars
> Focas van Sinope - beschermheilige tegen slangenbeten
> Mauritius van Agaunum - beschermheilige van de infanteristen

Bronvermelding
. http://www.heiligen.net/heiligen/01/05/01-05-0459-simeon.php
. https://nl.wikipedia.org/wiki/Qalat_Semaan
. https://nl.wikipedia.org/wiki/Simeon_de_Pilaarheilige
. https://historiek.net/simeon-de-styliet-pilaarheilige/82370/

Fotoverantwoording

. Simeon de Styliet (Oudere en Jongere), Unknown authorUnknown author, Public domain, via Wikimedia Commons

. Simeon de Styliet (de Oudere), Rijksmuseum, CC0, via Wikimedia Commons

. Simeon de Styliet (afb. 3 en 4), Rijksmuseum, CC0, via Wikimedia Commons

Vrksasana (boomhouding)

Balans en stabiliteit. Dat is waar het in vrksasana (boomhouding) om draait. De juiste uitvoering vergt concentratie, zeker in de beginfase. Het helpt om de blik gericht te houden op een voorwerp dat zich op enige afstand bevindt. Een denkbeeldig punt in de verte kan ook. De gezondheidsvoordelen van deze uitstekende yogahouding voor beginners (basishouding) zijn talrijk, zoals verlichting bij lage rugklachten, (chronische) vermoeidheid en fysieke en mentale onbalans.

Inhoud

* Achtergrond van vrksasana (boomhouding)

    * Fysiek en mentaal evenwicht

* Technische aspecten

* Let op het volgende

    * Medisch advies

* Therapeutische toepassingen

Achtergrond van vrksasana (boomhouding)

Vrksa is een Sanskriet-woord en betekent ‘boom’. Asana is een ander woord voor ‘(zit)houding’. Vrksasana is een staande yogaoefening voor beginners in hatha-yoga en ideaal voor het ontwikkelen van het evenwichtsgevoel. De ‘boomhouding’ is tevens een prima oefening voor een betere lichaamshouding.

Fysiek en mentaal evenwicht

Wie zichzelf tijdens het oefenen van vrksasana observeert, zal zeker in de beginfase merken dat vrksasana makkelijker uitvoerbaar is als men op dat moment of op die dag mentaal in evenwicht is. Fysieke en mentale balans zijn immers sterk met elkaar verweven. Dat houdt ook in dat het ontwikkelen van fysieke balans een positieve weerslag heeft op het mentale evenwicht.

Technische aspecten

Vrksasana
(boomhouding)

In het begin is het vaak moeilijk om op een been in balans te blijven. Ga dan eventueel met de rug tegen een muur staan.

1. Ga in tadasana.
2. Buig nu de rechterknie. Pak met de rechterhand het onderbeen vast. Druk de voet tegen de binnenkant van het linkerdijbeen. Houd de voetzool stevig tegen het been gedrukt. De tenen bevinden zich vlak boven de knie. Houd het linkerbeen recht.
3. Plaats de handen eerst in namasté en strek de armen daarna boven uw hoofd. Zorg ervoor dat u eerst op een been in balans blijft. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling en houd de schouders zo laag mogelijk.
4. Blijf ongeveer een minuut in vrksasana (boomhouding), indien mogelijk. Richt de blik op een denkbeeldig punt in de verte of op een voorwerp enkele meters van u vandaan.
5. Kom terug in tadasana (berghouding). Herhaal de oefening met het andere been.
6. Ontspan in tadasana (berghouding) of in savasana (lijkhouding).

Let op het volgende

In balans blijven zal in het begin de belangrijkste uitdaging zijn. Afleiding biedt dikwijls soelaas, want wanneer u voortdurend aan uw evenwicht denkt, zult u het vaak eerder verliezen. Kijk naar een punt voor u, dat helpt. De voet drukt u stevig tegen de binnenkant van uw andere been, anders zal de voet naar beneden glijden. Houd de schouders laag, laat ze niet hangen. Plaats de voet van het staande been plat op de vloer.

Medisch advies

Vraag bij chronische hoofdpijn, slapeloosheid, lage en hoge bloeddruk eerst medisch advies voordat u aan vrksasana (boomhouding) begint. De ‘boomhouding’ versterkt de beenspieren, kuiten en enkels en is ideaal voor het verkrijgen van fysieke en mentale balans.

Therapeutische toepassingen

Vind met vrksasana (boomhouding) de balans die u nodig hebt in het dagelijks leven. Onder andere bij de volgende klachten en aandoeningen kan vrksasana nuttig zijn:

• ischias;
• verkeerde lichaamshouding;
• rugklachten (door vermoeidheid);
• stress;
• gebrek aan kalmte en focus;
• slechte fysieke en mentale balans.

Lees verder
> Bhujangasana - kort samengevat
> De juiste meditatiehouding kiezen
> Stoeloefening tegen spataderen
> Dwi pada koundinyasana (albatroshouding III)
> Dandasana (stokhouding)

Bronvermelding

‘Light on Yoga’, B.K.S. Iyengar, George Allen & Unwin, Londen 

‘Yoga’, Sophy Hoare, Macdonald Educational, Londen

Fotoverantwoording

.Inleidingsfoto: Vrksasana; Patrick Hendry worldsbetweenlines, CC0, via Wikimedia Commons

.Kennguru, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons

Wat is een insect?

Insecten vormen de grootste diergroep op aarde. Daar staat tegenover dat de insectenwereld voor de meeste mensen ook een verborgen wereld is. Behalve als men er last van heeft, zoals mieren in huis. Of als insecten bewondering oogsten, zoals een vlinder die op een bloem landt. Bij de vraag ‘Wat is een insect precies?’ zullen de meeste mensen toch even na moeten denken.

Inhoud

* Taxonomie van het insect

    * Leefgebieden

* Hoofdkenmerken van insecten

    * Zes poten

    * Vleugels en larven

Taxonomie van het insect

Schubmier (Camponotus
 herculeanus)

In taxonomisch opzicht bestaan er nogal wat misverstanden over insecten. Denk aan het feit dat veel mensen spinnen ook tot de insecten rekenen, hoewel ze beide alleen tot de groep van de geleedpotigen behoren. Het insectenrijk omvat meer soorten dan welke andere diergroep ook. Het zijn er meer dan een miljoen. Om het aantal insecten inzichtelijk te maken moeten we ons voorstellen dat de verhouding tussen mens en insect ongeveer 1: 200 miljoen is.

Leefgebieden

Taxonomisch gezien behoren insecten tot het rijk van de Animalia (dieren), de stam van de Arthropoda (geleedpotigen), de clade van de Pancrustacea, de onderstam van de Hexapoda (zespotigen) en de klasse van de Insecta (insecten). De primitieve geleedpotigen, ofwel de voorouders van de huidige spinnen en insecten, waren ruim 600 miljoen jaar geleden al op aarde te vinden. De zeeën en oceanen zijn de enige leefgebieden die door de tijd heen niet door insecten zijn veroverd.

Hoofdkenmerken van insecten

Een insect heeft enkele karakteristieke hoofdkenmerken die geen enkele andere diergroep heeft. Het lichaam van een insect bestaat altijd uit drie delen: de kop (cephalon), het borststuk (thorax) en het achterlijf (abdomen). Het borststuk bestaat uit drie segmenten, met aan elk segment een paar poten. Ook het achterlijf is gesegmenteerd; bij sommige insecten bestaat het uit wel twaalf delen. Alle insecten hebben een exoskelet, ofwel een hard omhulsel, ook wel chitinepantser genoemd, zoals bij alle geleedpotigen.

Zes poten

Kleine monarchvlinder (Danaus
chrysippus)

Overigens is het woord 'insect' afkomstig uit het Latijnse insectum, ofwel 'in drieën' of 'drie delen'. Dieren waarbij dat hoofdkenmerk niet duidelijk te onderscheiden is, horen taxonomisch gezien tot een andere diergroep, zoals de spin waarbij de kop en het borststuk met elkaar vergroeid zijn (cephalothorax). Daarnaast hebben alle insecten drie paar poten, dus zes in totaal. Daar komt bij dat die poten altijd met gewrichtjes aan het borststuk scharnieren. Spinnen hebben daarentegen acht poten.

Vleugels en larven

Er zijn nog veel meer kenmerken, maar met nogal wat uitzonderingen, wat de onduidelijkheid vergroot. Zo kan men over het algemeen stellen dat insecten vleugels hebben, die vastzitten aan het chitinepantser van het borststuk. Sommige soorten hebben altijd vleugels, weer andere alleen in een bepaalde levensfase. Van alle ongewervelde dieren vormen insecten de enige groep die het luchtruim kan kiezen. Bij insecten zien de larven (jongen) er in veel gevallen compleet anders uit dan de volwassen insecten. Denk daarbij aan de rups - het jong van de vlinder - waar uiteindelijk de vlinder uitkruipt en wegvliegt.

Lees verder
> Wandelende takken (Phasmida) - meesters in camouflage
> De mysterieuze bidsprinkhaan
> De gloed van de glimworm (Lampyris noctiluca)
> Bladluizen en mieren hebben elkaar nodig
> Boktorren hebben een slecht imago

Fotoverantwoording

. Inleidingsfoto: Zweefvlieg (Simosyrphus grandicornis);User:Fir0002, GFDL 1.2 <http://www.gnu.org/licenses/old-licenses/fdl-1.2.html>, via Wikimedia Commons

. Richard Bartz, Munich Makro Freak, CC BY-SA 2.5 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5>, via Wikimedia Commons

. Charles J. Sharp, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons